





W ostatnich latach można zauważyć wzrost liczby przypadków nielegalnej eksploatacji surowców mineralnych, co skutkuje nałożeniem opłaty podwyższonej, stanowiącej zgodnie z prawem czterdziestokrotność opłaty eksploatacyjnej. Nierzadko sprawcami wydobycia bez koncesji są osoby fizyczne, które z własnych nieruchomości wydobywały kopalinę na własne potrzeby bez wymaganego prawem zgłoszenia. W niektórych przypadkach trudna sytuacja materialna właściciela została dotkliwie pogorszona w wyniku naliczenia opłaty podwyższonej. Świadomość możliwości „legalnego” wydobycia na własne potrzeby z całą pewnością zapobiegłaby tym konsekwencjom.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2024 r. poz. 1290 ze zm.), możliwe jest wydobywanie bez koncesji piasków i żwirów, przeznaczonych dla zaspokojenia potrzeb własnych osoby fizycznej, z nieruchomości stanowiących przedmiot jej prawa własności (użytkowania wieczystego), o ile spełnione są jednocześnie poniższe warunki:
Warunkiem legalności takiej działalności jest jej zgłoszenie z 7-dniowym wyprzedzeniem na piśmie do właściwego miejscowo urzędu górniczego – w przypadku kierowanych przez Państwa Gmin jest to Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie. Formularz zgłoszeniowy dostępny jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Wyższego Urzędu Górniczego po wybraniu podmiotu Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie w zakładce Sposoby przyjmowania i załatwiania spraw ( https://wug.bip.info.pl/dokument,iddok,129,idmp,57,r,o ).
Każda inna działalność wydobywcza wymaga uzyskania koncesji starosty, marszałka lub ministra właściwego do spraw środowiska.